Tại Việt Nam, hiện chưa có một văn bản quy phạm pháp luật cụ thể quy định một cách toàn diện về việc lắp đặt camera quan sát. Tuy nhiên, việc lắp đặt và sử dụng camera quan sát phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến các lĩnh vực sau:
1. Quyền riêng tư và bí mật đời tư:
- Điều 21 Hiến pháp 2013 quy định mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình.
- Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định tương tự và nghiêm cấm hành vi thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình của người khác mà không được sự đồng ý của họ.
- Nguyên tắc: Việc lắp đặt camera quan sát không được xâm phạm đến quyền riêng tư của cá nhân, đặc biệt là ở những khu vực có tính riêng tư cao như nhà vệ sinh, phòng thay đồ, phòng ngủ,…
2. An ninh mạng và bảo vệ dữ liệu:
- Luật An ninh mạng 2018 quy định về bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu trên không gian mạng. Dữ liệu thu thập từ camera quan sát, nếu có chứa thông tin cá nhân, phải được bảo vệ theo quy định của luật này.
- Nguyên tắc: Dữ liệu hình ảnh, âm thanh thu thập từ camera phải được lưu trữ an toàn, bảo mật và chỉ được những người có thẩm quyền truy cập. Việc chia sẻ, công khai dữ liệu phải tuân thủ quy định pháp luật và có sự đồng ý của các bên liên quan (nếu có).
3. An ninh trật tự, an toàn xã hội:
- Việc lắp đặt camera tại các khu vực công cộng, khu dân cư, cơ quan, tổ chức,… cần tuân thủ các quy định về an ninh trật tự, an toàn xã hội.
- Thông tư 09/2017/TT-BCA của Bộ Công an quy định về việc quản lý và sử dụng thiết bị giám sát, bảo vệ an ninh trật tự trong các khu vực công cộng.
- Nguyên tắc: Mục đích lắp đặt camera phải chính đáng, phục vụ cho việc bảo đảm an ninh, phòng chống tội phạm, bảo vệ tài sản và trật tự công cộng. Cần thông báo công khai về việc lắp đặt camera để người dân biết.
4. Các quy định đặc thù trong một số lĩnh vực:
- Giao thông vận tải: Nghị định 10/2020/NĐ-CP và Thông tư 12/2020/TT-BGTVT quy định bắt buộc lắp đặt camera trên một số loại xe kinh doanh vận tải.
- Doanh nghiệp chế xuất: Có các quy định riêng về vị trí lắp đặt và kết nối dữ liệu camera với cơ quan hải quan.
- Nhà chung cư: Việc lắp đặt camera ở khu vực công cộng của nhà chung cư thường được quyết định bởi Ban quản lý và phải được thông báo, lấy ý kiến của cư dân, đảm bảo không xâm phạm quyền riêng tư của các hộ gia đình.
Tóm lại, khi lắp đặt camera quan sát, cần lưu ý các nguyên tắc sau:
- Mục đích hợp pháp: Lắp đặt camera với mục đích rõ ràng, chính đáng như đảm bảo an ninh, bảo vệ tài sản.
- Không xâm phạm quyền riêng tư: Tránh lắp đặt camera ở những khu vực nhạy cảm, riêng tư của cá nhân.
- Công khai, minh bạch: Thông báo cho những người liên quan về việc lắp đặt camera, phạm vi giám sát.
- Bảo mật dữ liệu: Đảm bảo dữ liệu thu thập được lưu trữ an toàn, chỉ người có thẩm quyền được truy cập.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Tìm hiểu và tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan đến lĩnh vực lắp đặt camera trong từng trường hợp cụ thể.
Lưu ý quan trọng: Mặc dù chưa có luật chung, các văn bản pháp luật hiện hành vẫn có những điều khoản điều chỉnh việc lắp đặt và sử dụng camera. Việc không tuân thủ có thể dẫn đến các vấn đề pháp lý như bị xử phạt vi phạm hành chính, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
Để đảm bảo việc lắp đặt camera quan sát đúng quy định, bạn nên tìm hiểu kỹ các văn bản pháp luật liên quan và tham khảo ý kiến của các chuyên gia pháp lý khi cần thiết.